Ham Petek Nasıl Takılır

Ham petek diğer adıyla temel petek çitaya nasıl takılır? ya da monte edilir. Bilene basit bir uygulamadır ancak, bana göre çok ciddiye alınması gereken bir konudur. Çünkü, arıcılık işiyle meşgul olan bir çok arkadaş bu konuyu pek ciddiye almaz ya da bilmediğinden dolayı gayrı ciddi olarak ham petekleri çitaya bir şekilde takar.  Öncelikle yapılan yanlışlardan kısaca bahsetmek istiyor, bu hatalardan kaynaklanan zararlardan bahsetmek istiyorum ki, siz bu yanlışları yapmayın. Temel petek nasıl takılır yazarak araştırma yaptığınıza göre henüz amatör ya da hobi arıcı olarak uğraşıyorsunuz demektir. Öyle ya, usta bir arıcı böyle bir araştırmaya girmez, keşke de araştırsa da yaptığı yanlışları fark etse.

Bal petek çitası ölçüleri çok farklılıklar gösterse de genelde üst çita 2.5 cm genişliğinde olur ve en büyük yanlışlık da burada yapılmaktadır. 2.5 santimin yarısı 1.2,5’dur ve peteğin üst çitaya tam olarak merkezden yapışması şarttır. Hani bende demiyorum mikronluk iş değildir ama, tutup da 5 milim kayık, bir santim hata payı ile de yapıştırılmaz. Yapışırsa ne olur? bana göre muhtemelen dar kısımda kalmış yüzeye ana arı yumurta atmaz, atsa da nazlanarak atar ki, duvar tarafına gelmişse bence hiç yumurta atmaz. Yani ne yapmak lazım, ham peteği üst çitanın tam merkezine yapıştırmak lazım ki, ana arı yumurta atmakta sıkıntı çekmesin. Burada size tavsiyem, alacağınız çitaların üst çitası içine marangozda bir bıçkı atmasını istemeniz olacaktır, fiyat farkı isterse de bence verin ve öyle yaptırın. Ham peteği rahatlıkla içine geçirir ve ortalamış olursunuz.  Tellemede yapılan yanlışlar ise şu şekildedir, teli iyi germemek ve üç yerine iki tel çekmek. Hiç tel takmadan petek bağlayanlarda var biliyorum, o da bir yanlıştır ama, arılık yeri sabitse ve de çok deneyimli biri ise haydi olabilir diyelim.  Arkadaşlar, arı nektarı bulmuş ise, koloni gücü yüksek ise bir çitaya yaklaşık 3 ve hatta 3.5 kilo bal depolayabilir.  Siz burada bir hesap yapın, bu petekli bal arı kovanı kontrollerinde ele alınırsa ve hatta bal sağımında bir çırpma esnasında ne kadar yükle karşılaşır. Ben şunu da gördüm, hani arı kovanları öne doğru biraz meyilli konur ya, teli sıkı gerilmemiş çita resmen gönyeden kaçmış ve aşağıya doğru eğilmişti.  Yani ne yapmalıyız? üç telli yapmalıyız, teli iyi gerip öyle bağlamalıyız, saz gibi ses çıkarmalı ki, evet bu olmuş diyelim.  Son olarak petek çitaya bağlandığında görünüm resimde ki gibi olmalı, sağdan 1 santim, soldan 1 santim ve en altta 1 santim boşluk olmalı ki, arı rahatça kovan içerisinde dolaşabilsin ve iş kaybı yaşanmasın. Teli peteğe yapıştırırken keser isek o peteği arıya vermemeliyiz, arı onu tamir eder derler, derler ama, arının onu tamir etmesi çok zaman alır ve bu da verimsizlik sebebidir.

Bu iş için bize gerekli olan malzemeler ise şunlardır; petek çitası, ham petek, delik açmak için piz ya da küçük bir matkap, arıcı mahpuzu, krom tel, petek çitasının iç ölçülerinde bir adet MDF ya da tahta, pense ve yarım çay bardağı su yeterli olacaktır. Küçük elektrikli bir alette seri işler için lazım olacaktır.

Petek nasıl bağlanır? eşit aralıklar ile yan yanak diye tabir ettiğimiz çitalar delinir, krom tel bu deliklerden geçirilip iyice gerildikten sonra çitaya bağlanır. Ham petek çitaya ortalanarak önce üst taraftan yapıştırılır. daha sonra bu tellerin arasından geçirilir, ortada ki tel tek kalacak şekilde MDF üzerine yatırılır. Bu esnada MDF üzerine yapışmaması için ham petekler arasında ki kağıt serilir. Elimiz ile hafifçe bastırarak boşluklar alınır. Ucu hafif ıslatılmış mahpuzun oynar tekeri telin üstüne getirilip hafifçe bastırarak peteğe yapışması sağlanır. Petek içerisine biraz gömülse yeterlidir. Mahpuz kullanırken telden dışarı çıkmamak gerekir, yoksa peteği keser. Üç teli de bu şekilde peteğe bağladık mı işlem tamamdır. Bu teli peteğe elektrikli alet ile yapıştırma hem daha kolaydır hemde, daha sağlam sonuç vermektedir. Pahalı bir alette değildir ben 2016 sezonunda 35 liraya almıştım.

Bakın çok basit gibi görülen ham petek takma işlemini yazmak bile takribi 600 küsür kelimeyi buldu, yukarıda da belirttiğim gibi basite alınacak bir işlem değildir, tabi ki, işini ciddiye alan kişiler için.