Arılar Neden Ölür?

Arı ölümlerinin nedenleri? çok derin bir konudur, bilim adamlarının araştırması gereken bir konudur ancak, biz arıcılar da bu konuda güzel ahkam keseriz.  Arıcı elbette ki üç aşağı beş yukarı bir şeyler söyler, tahminde bulunur warrodan ölmüş der, açlıktan kırılmış der, zehir almış der, anası yaşlıymış der bu ve bunun gibi gözlemleyebildiği konular elbette vardır. Ben de naçizhane bu işe yıllarını vermiş biri olarak arıcı tarafından yapılan hatalar neticesinde ölen arılar hakkında bilgiler sunmaya çalışacağım.  İlk başta da belirttiğim gibi bu bir bilim dalıdır, bizler sadece sahada gördüğümüz  ve yaşadığımız olaylar neticesinde, biz arıcıların bilmeden ya da bilerek yaptığı yanlışlıklar sonucu yaşanan arı ölümlerinden bahsedeceğiz.

• Kaliteli bir ana arı 3 sezon verimlilik gösterebilir,  arıcılık yapan kişinin bunu iyi takip etmesi gerekir, ya  çok güzel deftere not alacak ya da en azından ana arıları mutlaka boyalı olacak. Ana arı hakkında mutlak suretle bilgi sahibi olacak örnek vereyim,  işte ana arı çıkmış, güzelde yumurta atıyor diye sevinirsiniz, oysa ki yeterince döllenmemiş bir ana arı size sadece bir sezon çalışır, kışın gümler gider.
• Yörenize uygun arı ırkları ile çalışmalısınız.
• Arıdan balı elbette alacağız ancak, bu demek değildir ki ne varsa al sonra şerbet ver arı kışa öyle girsin, yeteri miktarda arıya mutlaka bal bırakılmalıdır, en ideali kuluçkalık alanından bal almamaktır.
• Arının besin kaynağı bal ve polendir,  şeker ek besleme amacı ile kullanılır, akide şekeri, pekmez, cococola, günü geçmiş şekerleme ve türevleri arıya kesinlikle verilmemelidir.
• Arı gelişsin diye şerbet vermenin de bir usulü vardır, arı kovana polen getirmiyorsa o beslemenin hiç bir faydası olmaz.
• Arı soğuk kanlı bir canlıdır lakin, soğuktan etkilenmemesi için kovanda yeterince bal olmalıdır.
• Kovanların altında mutlaka havalandırma deliği olmalıdır, bu havalandırma delikleri küçük olmamalıdır, ideal ölçü  5 yada 6 santim çapında iki adet deliktir.
• Güçlü arı kolonileri ile çalışılmaya özen gösterilmelidir, 1 çita arı, 2 çita arı ile kışa girmenin olası sonucu arı ölümüdür. Sonbaharda zayıf arılar birleştirilmeli,  arıların polen toplayabileceği bir merada şerbet desteklemeleri ile genç nüfus oluşturulmalıdır.
• Warroa yani arı biti mücadelesi zamanında yapılmalıdır. Arıcının gözü ile tespit edebildiği bir hastalık türü olduğu için en azından bunun mücadelesi verilmelidir.
• Mümkün  olduğu sürece arıcı kendi kekini yapmalıdır, dışarıdan alınan kek fiyatı  bu keklerin neyden yapıldığının adeta bir habercisidir.
• Arı hastalıkları ile mücadele mutlak suretle uzman kişilerce yapılmalıdır, bir kavanoz arıyı labaratuvara götürmek size en doğru cevabı söyleyecektir.
• Gözünü para hırsı bürümüş kişi yada kişilerin farklı metotlar ile lanse etmeye çalıştığı (kek, ilaç, önleyici ilaç) ürünler sağlam arı kolonizi yok edebilir. Bu konulara çok dikkat edilmeli, tarım bakanlığının onayladığı ilaç ve ürünleri tercih etmelisiniz.
• Zırai ilaçlama maalesef  pervasızca ülkemiz genelinde yapılmaktadır, kimse size bahçeme ilaç atacağım, tarlama ilaç atacağım haberin olsun, demez. Arıcı bu ilaçlama tarihlerini de artık öğrenmelidir,  mümkün olduğu sürece bu alanlardan özellikle erken ilk baharda uzaklaşmalıdır.
• Hasta olduğunu düşündüğünüz kolonileri arılıktan uzak bir mesafeye taşımalı ve gerekli bakımı orada yapmalısınız.
• El demiri sık sık yıkanmalı, mümkünse sodalı bir su ile her kovan için yıkamalısınız, mikrop taşıyıcıdır.
• Özellikle eldiven ve arıcı maskesi sık sık yıkanmalıdır, hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
• Arı kovanları ve kovan içinde kullanılan ekipmanlar ilk baharda mutlak suretle dezenfekte edilmelidir. Bu  bir pürmüz yardımıyla yakarak ya da sodalı suyla yıkayarak da yapılabilir.
• Arı kovanı arıların yaşam alanıdır, ucuza mal etmek adına  standartlara uygun olmayan kovanlara rağbet etmemelidir, her detayı düşünülmüş bir kovanda hem bal verimi yüksek olur hemde sağlıklı bir koloni görevini yerine getirir.
• Arıcılık  takvimi yapılacaklar listesi hazırlanmalı ve mümkün olduğu sürece bu takvimdeki yapılacaklar aksatmamalıdır.
• Arılık olarak seçilen bölge güneş gören rüzgarı az olan, sanayi bölgelerinden ve tarım alanlarından uzak olmalıdır.

Tüm bunları yaptınız da arılarınız mı öldü, %3 hadi %5 arı kaybı olabilir ama fazlası mutlak suretle biz arıcıların umursamazlığından, iş bilmezliğinden, babadan kalma yöntemlerle bilimsellikten uzak arıcılık yapmamızdan kaynaklanmaktadır. Elbette ki nosema gibi, Amerikan yavru çürüklüğü gibi hastalıklar kovanları söndürmektedir, bu hastalıkları atlatabilmek için mutlak suretle  uzman kişilerden yardım istenmelidir. Bu uzaman kişiler 40 yıllık arıcı mehmed aga olmamalıdır, üniversitelerde bu işe gönül vermiş hocalar sürekli Tv’lerde analiz için bize gönderin bakalım diyorlar, onlardan yardım almak en doğru seçenek olacaktır.

Bütün bunlar benim sahada gözlemlediğim detaylardır, gözden kaçırdığım konularda olabilir,  eksik ya da yanlışlarım var ise yorum bölümünden mutlaka uyarı yapın.