Evet, bir sezonun daha sonuna geldik, az aldık çok aldık, neticede hemen hemen her arıcı balının tadına baktı, sattı satamadı ama, arıların balını aldı ve hatta, çaldık da denilirse yalan da sayılmaz. Şimdi, arı sonbahar bakımı zamanı, bana göre en çok çalışmamız gereken zaman, ilkbaharda arı zaten yol alıp gider, kolay kolay da bir şey olmaz. Arıcılık meşekkatli bir iştir, her mevsim yapılması zorunlu işler, olmazsa olmaz uğraşlar vardır. Öncelikle arıcıların yaptığı en büyük yanlışı yazmakla başlamak istiyorum; bal sağımı yapılır, arıların kışı çıkartabilmek için biriktirdiği bütün bal stokları alınır, şerbet vereceğim denilir, kekle beslerim denilir ve hatta ‘yaş polenle besleyeceğim abi’ diyenleri bile duydum. Yazık ki bu böyle olmaz, ‘abi arabaya gaz alamadım, paramı var ki şerbet vereyim, benim arımda varroa yok’ gibi çeşitli bahaneler ileri sürenler 15 yıl önce de vardı şimdi de var. Sonrasın da da kış ölümleri, yandım bittim mahvoldum mağduriyetleri. Yaklaşık on yıldır sadece bir kişiye her sezon arı satışı yaparım, iyide bir arkadaş ama, iyi bir arıcı değil, yukarıda söylenen sözlerin çoğunu ondan duymuşumdur. Balı sağar ardına bile bakmaz ta ki ilkbahara kadar. Şimdi gelelim arıları kışa hazırlamaya, en az zayiatla kışı nasıl çıkartabiliriz, neler yapmamız gerekir. Bu yazımı da her zaman ki gibi ‘ben nasıl yapıyorum’ dan yola çıkarak anlatacağım, dilerseniz başka kaynaklardan da araştırabilirsiniz.
- Öncelikli olarak bal sağımından başlamalısınız, mümkünse kuluçkalıktan bal almamalısınız, arı kolonisinin gücü oranında kovanda bal bırakmalısınız (ben 8 çitalı bir arıda en az 4 çita bal olmasına özen gösteriyorum). Olmaz da yapan da çok kişi var, sıfıra yakın bal sağımı yapmayınız mutlak surette koloni için bir miktar bal bırakınız.
- Ana arı kontrolü yapın, yaşlı, hasta ya da verimsiz ana arılar ile koloni kışı çıkartmaz, kraliçe arıları yenileyin.
- İki ya da üç çitalı arılar risklidir, arı birleştirme size ilkbahar için avantaj sağlayacaktır, birleştirin.
- Arılarınızı mutlak suretle sıkıştırın, baskın arı dolu çita olmalı, kendinizi avutmayın on çitalı arım var diye, iyice sıkıştırmalısınız.
-
Kışa girmeden önce arılarınızı şımartın biraz 1 şeker 1 su ya da 2 şeker 1 su karışımı ile vitamin takviyeli şerbet verin, mümkünse kendinizin yaptığı keki de ihmal etmeyin. Önce bir kaç kez şerbet sonrasında da kek.
- Kışın soğuklar çöktümüydü kesinlikle kek vermeyin, keki yer sonrasında kovan dışına dışkısını yapmaya çıkar ve soğukta felç olur. Ballı çita takviyesi en doğru hareket olacaktır (kışın kek veren arıcılar da vardır ama, ben vermeyenlerdenim).
- Varroa bakımını mutlak suretle yapın, tarım bakanlığından onaylı ilaçları kullanın.
- Arı kovanı havalandırma deliğini kapatmayın, battaniyelerle kovanı sarıp sarmalamayın. Alttan havalandırmalı kovanlar için söyledim, görüyorum etrafta uydurma, saçmasapan kovanın arkasından havalandırma yeri açmışlar, onlar zaten olacak bir şey değil.
- Arı kovanlarını yerden biraz yükseğe yerleştirin, rutubet olmasın, nem arıyı hasta eder ve öldürür.
- Kulaktan duyma ilaçları kesinlikle vermeyin, özellikle yanıltıcı reklamları izleyip gaza gelmeyin ki, mesela nosema hastalığı, labaratuvar sonucu olmadan bilmenize imkan yok, bana göre veterineri bile zor anlar onu ki reklamı bol bunun. Nosemaya dirençli kek, nosemaya karşı xxxx ilacı, inanmayın böyle şeylere. Kuşkulanıyorsanız Aslı hocaya gönderin biraz arı, neticeyi bekleyin.
- Üstteki resme dikkatli bakın, kovanın sağında ve solunda strafor var, siz mümkünse ağaç bölme tahtası ile bu işlemi yapın. Ama yoksa en azından bu şekilde bir önlem alın.
- Nektar akışını takip edin, eğer ki polen gelmiyorsa şerbet vermek çözüm olmaz, yaş polen desteği yapın.
- Bölme tahtası ile sıkıştırdığınız arı kaç çita ise o oranda uçuş deliğini açın, ben her çita için yaklaşık 1cm yani 5 çita ise 5 cm açıklık bırakıyorum.
- Kovanın üst kısmına naylon gibi kapatmalar kullananlar var ancak, ben yıllardır şeker çuvalı kullanıyorum, sakıncasını da pek görmedim. Ben Mersin bölgesindeyim, çok soğuk yöreler nasıldır bilemem bunu da not olarak belirteyim.
- Arı kışlatma işi aslında farklılıklar göstermez ama, mesela ben isterim ki arılarım kışın salkıma geçsin, kovan dışına çıkmasın, başkaları da var ki kışın çiçek açan yenidünya meyvesine arı götürüyor, bu ve buna benzer değişiklikleri bu işin duayeni Prf.Dr. Muhsin Doğaroğlu’ nu takip ederek bence en doğru cevapları bulabilirsiniz.
Not: İlk başta da belirttiğim gibi ben kendi yaptığım işlemleri sizlere anlatmaya çalıştım, hatam, eksiğim var ise lütfen yorum yazarak beni uyarın, saygılarımla.