Merhaba arıcı dostlar, bu yazımda sizlere ana arı nasıl üretilir, püf noktaları nedir ve neden ana arıyı kendimiz üretmeliyiz sorularına bir cevap vermeye çalışacağım. Ana arıyı nasıl üretebilirim? ana arı larva transferi gibi soruları yazıp google de bir araştırma yaptığınıza göre ki bu sayfada olmanız bunu gösteriyor, demek ki arıcılık adına çok iyi bir yoldasınız. Nedeni ise, bal üretmek, polen üretmek ya da arıcılık adına üretimi artırabilmenin tek yolunun kraliçe arı olduğunun farkına varmışsınız demektir. İlk bahar gelmiş, arılar ufaktan yürümeye başlamış, 6 çita olmuş, derken bir tane daha petek çitası ve derken derken kata çıkmış, seviniyorsunuz ve ısrarla meme kontrolü yapıyorsunuz ‘arım ogula kaçmasın’ kaçar arkadaş, sen ne yaparsan yap kaçar ve büyük bir hüsran yaşarsın. Çünkü; arının zaten genlerinde olan bir şey bu ve de yıllardır oğuldan arı üretiminin yapıldığı ülkemizde bu sorun hiç bitmez. Peki ne yapmak lazım, oğuldan oğul alarak asla arıyı çoğaltmamamız lazım ve dahi oğul veren arıyı yok etmek arılık içinde ve çevresinde bulundurmamak lazım. Bu anlattığım oğul sorunu sorunlardan sadece bir tanesi böyle bir sürü sorun yaşayarak her sezon sonunda ‘seneye inşallah’ diyerek zarara katlanır ya da kardan zarar ederek yolumuza devam ederiz. Şunu da belirtmeden geçmek istemiyorum, yahu ana arı kaç lira satın alır iyileştirme yaparım derseniz, o da olmaz, elden gelen öğün olmaz oda vaktinde gelmez, demiş atalarımız. Ne yapmak lazım, ana arıyı kendimizin üretmesi lazım, nasıl üreteceğim derseniz, içinizde ki arıcılık aşkı bu işi de yapabileceğinizin delaletidir.
Ana Arı Nasıl Üretilir
Bir çok yöntem uygulanıyor olsa da en verimli üretim şekli larva transferidir. Diğer yöntemlere nazaran zor gibi görünse de bir kaç denemeden sonra mutlak başarıyı yakalayabilirsiniz üstelik, bu yöntemle çoklu ana arı üretimi de yapabilir ve dahi ticaretini bile yapabilirsiniz. Şimdi sizlere bu konuyu adım adım anlatmaya çalışacağım, şunu da hemen belirteyim ben bu şekilde yapıyorum ve bu konuda oldukça da başarılı olduğumu belirtmek isterim. En azından kendi arılarımın ıslahını bildiğimce yapıyor ve üretim fazlamı da eşe dosta satıyorum.
Ana Arı Larva Tansferi
Gerekli malzemeler ve yapılması gerekenler
- Başlatıcı arı kovanı; Güçlü bir koloni olmalı, mümkünse kata çıkmış ana arısı olmayan, warroa mücadelesi yapılmış, içerisinde genç arı nüfüsu bol bir kovan başlatıcı kovan olarak belirlenmelidir. Neden warroa mücadelesi yapılmış olsun istiyoruz çünkü; çıkacak olan ana arılarımız kanatsız doğabilir ve diğer detayları da sıralayabiliriz. Genç nüfus ise ana arıyı besleyecek olan arıdır, tarlacı arı o işle pek ilgilenmez. Hatta mümkünse başlatıcı kovana bir ya da iki çita genç nüfuslu arı da silkelemeliyiz, arı son çitanın da dışına çıkmalı. Ballı polenli çitalar olmalı ki ana arıyı besleyebilsinler, kapalı yavrulu çitaları da unutmayalım ve mümkünse bu kovanda açık yavru olmamalı.
- Ana arı üretim çitası; resimde de gördüğünüz gibi normal bir petek çitasına iki adet çita daha ekliyeceğiz, mümkünse girip çıkmalı ya da iki baştan birer çivi çakılarak aradaki çitaların kendi ekseninde dönmesini sağlamalıyız. Ana arı yüzüğünü herhangi bir arıcılık malzemesi satandan temin edebilirsiniz. Ve bu yüzükleri çitaya yapıştırmak için 1.5×1.5 ebadında duralit veya 2 ya da 3 milimetrelik ağaç parçacıkları da kullanılabilir. Erittiğimiz bal mumu vasıtasıyla çitalara bu yüzükleri yapıştırmalıyız, önce duralit çitaya sonrasında yüzük duralite yapıştırılmalı. Henüz bu işin başında olduğunuza göre bence 10 ya da bilemediniz 20 adet yüzük yeterli olacaktır. Bu yüzük sayısı başlatıcı kovanın gücüyle orantılı olmalıdır, bence en fazla da 50 adet olmalı, anca beslerler diye düşünüyor ve gözlemlerim de bunu doğruluyor. Bu işlemi yaparken çitanın üstüne sağına soluna mümkünse bir çok yerine bal mumu sürmenizi önemle tavsiye ederim, maksat arılar çabuk alışsın.
- Damızlık koloni seçimi; yazımın başlarında da belirttiğim oğul veren arı, bal yapmayan arı gibi olumsuzlukları taşımayan, bence en az 3 yıl kadar takibi yapılmış, hırçın olmayan, bal verimi yüksek, kışın bal tüketimi az, hastalıklara dirençli, oğula meyil etmeyen bir arı kolonisi olmalıdır.
- Aşı kalemi; her malzemeciden temin edebilirsiniz, 7 ya da 10 lira arasında satılıyor. Sistem tükenmez kalem misali bas çek ama, ama kullanmak biraz antreman gerektirir onu da belirteyim.
- Larva transferi; işin püf noktası da bu zaten, burası size biraz sıkıntı yaratabilir, hele ki yeni başlıyorsunuz ilkinde çok zor gelebilir ve hatta ilkinde başarı oranı da yok denecek kadar azdır. Bu işin üstadları da eminim bu yoldan geçmiştir. peki, larva transferini nasıl yapacağız, Başlatıcı kovanımız hazır, anasız kalalı 3 ya da 4 gün olmuş, rüzgarsız ve güneşli bir hava ve mümkünse kapalı bir ortam (ben arabanın içinde yapıyorum), gözlerinizin iyi gördüğünü düşünerek anlatıyorum, yok değilse gözlük, mercek ile de bu iş yapılabilir. Hızlı fakat telaş yapmamalıyız, damızlık koloniden gözümüzün çok zor gördüğü yeni çatlamış muz şeklinde ki larvaları tespit ediyoruz, kimileri ‘C’ şekline gelmiş larvayı da öneriyor ama bence o yaşlı, siz muz şeklinde ki larvaları tercih ediniz. Ana arı transferi yapılacak çitanın yüzükleri içerisine, anasız bırakılmış ve 4. gün de meme yapmış çitadaki ana memelerinden arı sütünü aşı kalemi ile damlatıyoruz ki, larvayı bunun üstüne koyabilelim. Muz şeklini almış larvaları aşı kalemi ile sırtından alıp bu gözlere yerleştiriyoruz. Bu işlemleri mümkün olduğunca hızlı yapıyoruz ki larva ne üşüsün ne de kurusun. Transferi yapılan yüzüklü çitayı alıp başlatıcı kovana, ballı polenli çitaların arasına koyuyor ve sıkı bir besleme yapıyoruz. Aşıların tutup tutmadığı iki saat sonra anlaşılabiliyor, bakınca anlarsınız. Dikkat!!!! Muhtemelen baktığınızda hayal kırıklığı yaşayacaksınız, yılmak yok başaracaksınız, moralinizi asla bozmayın ki hele ilk deneme de dediğim gibi başarı şansı yok denecek kadar azdır. Larvayı tespit etmek ve aşı kalemi ile incitmeden alıp yerleştirmek zaten başlı başına bir olaydır, moralinizi bozmayın ikincisi, üçüncüsü ve ta ki başarılı oluncaya kadar devam etmelisiniz ki sonunda mutlak başarı mutlaka sizin olacaktır.
- Ana arı üretim kovanı; çok çeşitleri vardır, ben ahşap ana arı kovanı kullanıyorum ve çok memnunum. Aşınız tuttu ve aşılamadan 10 gün sonrası bu ana arı memelerini ana arı üretim kovanına takın ve takibe başlayın, bir kaç gün sonra ana arı çıkacak, uçuşa gidecek dönecek ve yumurta atmaya başlayacaktır. Ben bu takipte biraz ince eleyip sık dokurum, illaki iğne oyası gibi işlenmiş kapalı gözleri mutlaka görecem. Sizlere de tavsiyem bu detayı mutlaka görün ve o şekilde işte ben en güzel ana arıyı ürettim değip gönül rahatlığı ile kullanın. Ana arı üretiminin bu takip sürecini hep ihmal ediyorlar ve yapılan en büyük yanlış budur. Ana arı 16 günde doğar ama sonrası iyi döllenip döllenmediği takip aşamasından sonra belli olur. Şu yanlışı sakın ha sakın sizde yapmayın; aşım tuttu 10 gün sonra ikişer çita arı böleyim bu memeleri de onlara takayım, zaten bir kaç gün sonra çıkar ve koloni yürür yanlışını yapmayın. Mutlaka ama mutlaka ana arı üretim kutusunda izlemeye alın üç beş gün sonra olsun ama, garanti olsun.
Not: Üstadlara saygım sonsuz ancak, ana arı larva transferi nasıl yapılır konusu İnternet ortamında oldukça fazla bilgi kirliliği oluşturuyor, bu yüzden ben bu işi nasıl yapıyorum, yazmak ve yeni başlayan arkadaşlara yardımcı olmak istedim. Eğer bir yanlışım var ise sizlerden istirhamım mutlaka yorum bölümünden yazın, kesin dönüş mutlaka yapılacaktır.