Bal arısı kolonisinin annesi olarak yaşamı boyunca neslinin devam edebilmesi için yumurtlar. Bir arı kovanı içerisinde sadece bir tane olur, işçi arılardan ve erkek arılardan belirgin bir şekilde
Resimde Beyaz Boyalı Bir Ana Arı Görülüyor
uzundur. Arıcılık mesleği ile uğraşanlar arı beyi, ana arı ya da kraliçe arı olarak adlandırdıkları bu canlıyı çok iyi tanımak zorundadırlar. Çünkü anası olmayan bir koloni kısa süre içerisinde yok olmaya mahkumdur. İşçi arılar kovanda ana arı olmaz ise, kısa sürede belirledikleri bir larvadan yeni bir kraliçe arı üretebilirler, Ama, sadece ilkbahar aylarında çıkan erkek arılar ile bu ana arı çiftleşebilir ve verimli olur. Kış aylarında böyle bir üretim gerçekleşemeyeceği için arı kolonisi söner.
Ana arı kaç günde çıkar? ana arının gelişim süreci toplamı 16 gündür, memeden çıkış süreci bu kadardır. Bu sürecin ilk üç günü yumurta, altı gün larva ve de yedi gün de pupa dönemidir. Bu zaman süresince işçi arılar ana arı adayı larvayı sürekli arı sütü ile beslerler. 16.gün memeden çıkan ana arı hayatının uçuşu için kovan dışına çıkar ve genetik çeşitliliğin devamını sağlayabilmek adına en az 8 ya da 10 adet erkek arı ile çiftleşir. Karnında stokladığı spermler ona hayatı boyunca yetecek ve bir daha (koloninin sürekliliği, oğul verme gibi durumlar hariç) asla uçmayacaktır. Kovana dönen ana arı 2 ya da 4 günlük bir zaman diliminde yumurta atmaya başlayacaktır. Kraliçe arının kaç yıl yaşadığı ise farklı kaynaklarca farklılıklar gösterse de 4 yıl ve 7 yıl gibi bir zaman diliminde olduğu bilinmektedir.
Genç ve sıhhatli bir kraliçe arı bir günde yaklaşık olarak iki bin, iki bin beş yüz kadar yumurta atar ve bu yumurtlama süreci arıcı tarafından sıkça kontrol edilir. Yaşlılık, hastalık gibi sorunlar nedeniyle bu oranı yakalayamayan kraliçe arı, arıcı tarafından hemen değiştirilmelidir. Güçlü bir kolonide arı beyini görmek bazen zor olabilir, teknik arıcılık yapanlar ana arının takibini yapabilmek için üzeri boyalı anaları tercih etmelidir. Uluslar arası bir program dahilinde 5 yıllık renk skalası mevcuttur. Örneğin resimde gördüğünüz beyaz boyalı ana arı 2016 yılının rengidir.
Ülkemizde kullanılan ana arı çeşitleri; bence arıcılık işi ile uğraşan ya da yeni başlayacak olan arıcı dostların bu konuya çok dikkat etmesi gerekiyor. Coğrafyamız geniş, Akdeniz bölgesinde baharı yaşarken Karadeniz bölgesinde dondurucu soğuklara maruz kalabiliyoruz. Yöresel ırkların tercih edilmesi en önemli konulardan birisidir. Özellikle İnternet ortamında yapılan satışlarda bu konuya çok dikkat edilmelidir. Amatör bir arıcı bu konuları çok iyi bilmeyebilir, ama satıcı, bence mutlaka satarken uyarmalı ve elinde ki ürünü satmak, para kazanmak uğruna o yeni başlayan amatör arıcıya hayal kırıklığı yaşatmamalıdır. Yani Trabzon ve çevresi Kafkas ana alabilir, uygundur ama, Hatay bölgesine de kafkas ana arısı satılmamalı.
Ana arı çeşitleri; Korniyol, Belfast, İtalyan, Kafkas, Anadolu, Yığılca ana arı ırkları ülkemiz genelinde arıcılar tarafından kullanılmaktadır. Her ırkın kendine has özellikleri mevcut olup, yine her ırk yüzyıllardır adapte oldukları iklim kuşaklarında verimlilik göstermektedir.
Ana arı konusunda arıcının yapması gereken bölgesine en uygun arı ile çalışması olacaktır. Günümüzde bile hala oğul veren arıyı iyi bilip, o arıyı çoğaltan arıcılar vardır. Oysa ki arıcının yapması gereken, oğul veren arı ile çalışmayı kesmektir, verimi yüksek kolonileri takip edip o hattı üretmektir. Çok uzman olmaya da bence gerek yoktur, biraz gözlem, merak, araştırma ile bu yakalanabilir. Benim naçizhane fikrim ve de uyguladığım şudur; oğul veren arıyı zaman içinde yok etmek, zayıf koloniyi güçlü koloniyle birleştirmek. Arılık içinde gezerken saldıran arıyı, tembel, bal yapmayan arı kolonilerini aklımın erdiğince ıslah etmeye çalışıyorum, saygılarımla.
